
We hebben de instrumenten om verandering te beïnvloeden, en nu moeten we ze gebruiken
Deel twee: het asielbeleid vormgeven
Deel twee: het asielbeleid vormgeven
Richy Thompson, directeur publieke zaken en beleid van Humanists UK
emma: Wat bracht Humanists UK ertoe betrokken te raken bij het vormgeven van de Britse behandeling van niet-religieuze asielzoekers?
Richy: In de voorbije jaren hadden we sporadisch asielzoekers geholpen, maar slechts ongeveer één per jaar en alleen door het verstrekken van zeer korte verklaringen die bevestigden hoe de situatie in verschillende landen was.
Toen ik in 2017 directeur Publieke Zaken en Beleid werd, besloot ik dat we dit serieuzer moesten nemen, omdat het zo'n enorme impact heeft op de levens van mensen, en we zijn begonnen met het bieden van meer gedetailleerde ondersteuning. Dit betekent dat we eisers moeten ondervragen om te beoordelen of wij wel of niet geloven dat hun niet-religieuze overtuigingen werkelijk worden aangehangen, en dat we veel langere steunbrieven moeten verstrekken die hiervan getuigen, evenals een grondiger overzicht van de situatie in hun land van herkomst, en dat ze soms als getuigen voor immigratietribunalen. Af en toe moeten we eisers ook op andere manieren helpen, bijvoorbeeld door wettelijke vertegenwoordiging te verkrijgen. En vaak hebben ze ook emotionele steun nodig – het proces is zeer uitdagend, waarbij veel asielzoekers in verschillende fasen asiel wordt geweigerd voordat ze uiteindelijk slagen, en dit kan vele jaren duren. Het is erg belangrijk om hen gerust te stellen dat anderen zijn doorgegaan en uiteindelijk asiel hebben gekregen.
Sindsdien hebben we ruim 80 mensen geholpen, met een extreem hoog slagingspercentage. Ik moet op dit moment zeggen dat bijna al dit werk is gedaan door onze Senior Campaigns Officer, Rachel Taggart-Ryan, die daar uiterst bekwaam in is gebleken.
emma: Vertel me over de Hamza bin Walayat-zaak en de gevolgen ervan.
Hamza bin Walayat en Andrew Copson
Eind 2017 belde een asielzoeker uit Pakistan Hamza bin Walayat contact met ons opgenomen. Hem was asiel geweigerd omdat hem in zijn interview werd gevraagd oude Griekse filosofen te noemen die humanisten waren. Hij noemde er geen, en in de daaropvolgende beslissing werd hem asiel geweigerd omdat hij Plato en Aristoteles niet als humanisten had genoemd.
Er is veel mis met dat besluit. Het feit dat Plato en Aristoteles beiden in God geloofden, is één ding. Het feit dat Britse scholieren er pas over leren als ze tot hun 18e filosofie studeren, is een ander feit. Maar meest fundamenteel is dit het behandelen van het humanisme, een niet-religieus wereldbeeld, alsof het een doctrinair wereldbeeld is dat verwant is aan een religie. Humanisten hebben niet de neiging om verschillende feiten van deze aard te leren kennen. De meeste humanisten zouden je niet kunnen vertellen dat Epicurus, Democritus en Protagoras de meest proto-humanisten van de oude Grieken zijn.
Naar aanleiding van dit nieuws zijn we een grote campagne gestart, de campagne 'Red Hamza'. Het kreeg uitgebreide aandacht in de media over de hele wereld, zoals The Guardian, The Times, de Washington Post en het tijdschrift Time, en werd zelfs opgepikt door kranten in Pakistan. We organiseerden hierover een petitie aan de regering, die ruim 12,000 handtekeningen opleverde. We hebben 150 filosofen zover gekregen om een brief te ondertekenen aan de toenmalige Britse minister van Binnenlandse Zaken, Amber Rudd, waarin ze ook wezen op de tekortkomingen van het besluit. En via onze All-Party Parliamentary Humanist Group zagen we een aantal Britse politici de zaak van Hamza in het parlement ter sprake brengen. Eén collega bracht dit rechtstreeks ter sprake bij de minister van Binnenlandse Zaken (het ministerie van Binnenlandse Zaken is de relevante afdeling) in ons Hogerhuis, en zorgde ervoor dat zij het erover eens was dat Hamza's vragen oneerlijk waren.
Vervolgens kwamen we erachter dat het ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoek had gedaan naar de invoering van een opleiding voor asielbeoordelaars over 'religie' als asielgrond, maar dat dit in de vergetelheid was geraakt. Na onze campagne werd het idee echter nieuw leven ingeblazen en werden we uitgenodigd om het te helpen ontwikkelen, in samenwerking met de All-Party Parliamentary Group on International Freedom of Religion and Belief.
het resultaat training omvat volledig de niet-religieuzen. Alle asielbeoordelaars moesten het invullen en wij werden ingeschakeld om te helpen bij de uitrol. Rachel en ik gingen naar verschillende asielcentra om de training rechtstreeks te geven, en Bob Churchill van Humanists International deed ook een sessie. Wij kennen geen enkel ander land met zoiets.
Hamza werd vervolgens asiel verleend, en werd vervolgens verkozen tot lid van de Board of Trustees van Humanists UK.
emma: Welke uitdagingen blijven er bestaan voor de manier waarop Groot-Brittannië asiel voor niet-religieuze mensen benadert?
Richy: Er zijn een aantal dingen die een uitdaging vormen voor alle asielzoekers, en een aantal uitdagingen waarmee vooral niet-religieuzen worden geconfronteerd.
Een algemene uitdaging is dat Groot-Brittannië beschikt over wat de ‘ beleid van ‘vijandige omgeving’, dat bedoeld is om illegale migratie naar Groot-Brittannië te ontmoedigen. Een gevolg daarvan is dat asielzoekers niet mogen werken zolang hun zaak loopt. Ze ontvangen minimale uitkeringen en accommodatie van lage kwaliteit. In verband daarmee slepen zaken vaak jarenlang aan, waardoor mensen in de tussentijd in juridische en financiële onzekerheid terechtkomen. En ten slotte worden zaken vaak één, twee of zelfs drie of vier keer afgewezen voordat ze uiteindelijk slagen. (Asielaanvragers mogen twee keer asiel aanvragen voordat ze worden uitgezet, en bij elke aanvraag kunnen meerdere beroepsrondes betrokken zijn.)
Meer specifieke kwesties zijn dat, hoewel asielbeoordelaars nu over het algemeen zijn opgeleid in het goed omgaan met niet-religieuze asielaanvragen, dit niet betekent dat alle documentatie van de Britse overheid inclusief is. Veel andere documenten spreken alleen over 'religie', met uitzondering van de niet-religieuzen. Een voorbeeld hiervan is de landenbegeleiding. De begeleiding voor Bangladesh is erg goed – er is een document genaamd 'religieuze minderheden en atheïsten' – maar in andere landen is er helemaal niets dat niet-religieuzen vermeldt. Ik denk dat dit geldt voor Pakistan, Iran, Saoedi-Arabië, Nigeria, enzovoort.
Het is ook de moeite waard om na te denken over hoe het proces eruit ziet vanuit het perspectief van de asielzoeker. Als ze online gaan solliciteren, wordt op een van de eerste pagina's die ze zien gevraagd op welke grond ze gaan solliciteren. Eén van de gegeven opties is 'Religie'. Ook hier wordt niet gesproken over niet-religieuzen.
Een laatste vermeldenswaardig probleem betreft de eisers die geen Engels spreken. Ze hebben tolken nodig om hun asielgesprekken bij te wonen. Maar soms zijn deze tolken zelf religieus en weigeren ze te vertalen – of nauwkeurig te vertalen – wat de asielzoeker zegt, vooral als ze denken dat het godslasterlijk is.
emma: Op welke manieren helpt Humanists UK het asielbeleid in Groot-Brittannië vorm te geven?
Richy: Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft een Nationaal Asielbelanghebbendenforum, dat het gebruikt om het maatschappelijk middenveld te raadplegen. Deze kent verschillende werkgroepen, waarvan er één zich richt op gelijkheid. Wij maken deel uit van deze groep – de enige religie- of geloofsgroep die vertegenwoordigd is.
Vanaf dit jaar zijn we ook een partnerschap aangegaan met de Universiteit van Sheffield om een PhD-student, genaamd Lucy Potter, te ondersteunen. Zij richt zich op niet-religieuze asielzoekers. Wij hopen dat haar werk het overheidsbeleid zal helpen verbeteren.
emma: Hoe kan training grensagenten en personeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken helpen?
Richy: Het helpt hen echt te begrijpen hoe ze niet-religieuze claims moeten beoordelen en hoe een dergelijke beoordeling verschilt van bijvoorbeeld het omgaan met religieuze claims. Eén uitdaging die we vaak tegenkomen is dat als een eiser een religieuze bekeerling is, het ministerie van Binnenlandse Zaken naar een gedragspatroon zou zoeken – bijvoorbeeld regelmatig een gebedshuis bezoeken – om te bewijzen dat die eiser echt is. Maar bij niet-religieuze eisers is het vaak de afwezigheid van bepaald gedrag – bijvoorbeeld het niet bezoeken van een gebedshuis – waar op gelet moet worden.
emma: Wat heb je als succesvol ervaren?
Richy: De Hamza-zaak was zeer succesvol omdat deze woedend was en veel publieke aandacht kreeg. Maar meer in het algemeen heeft het feit dat we ons bekend hebben gemaakt bij andere NGO's, bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en bij immigratieadvocaten, degenen die ons nodig hebben geholpen ons te vinden en onze geloofwaardigheid bij beleidsmakers op te bouwen.
emma: Wat is niet gelukt?
Richy: We zijn er niet in geslaagd een aantal van de uitdagingen aan te pakken die ik hierboven heb genoemd, zoals met tolken.
Dit is niet zozeer een geval van onsuccesvol zijn, maar we zijn ook uiterst voorzichtig geweest in de mate waarin we onze service kenbaar maken. We doen er af en toe publieke uitspraken over, zoals dit interview, maar we hebben geen pagina op onze website die er reclame voor maakt als iets dat we aanbieden. We zijn bang dat we overspoeld worden met vraag. Als dat gebeurt, kan het ons vermogen om iemand te helpen vernietigen.
emma: Heeft u hints en tips van andere leden en geassocieerde leden die uw aanpak in hun eigen land zouden willen overnemen?
Richy: Ik wijs op wat ik hierboven zei over het opbouwen van een netwerk van contacten met advocaten, NGO's en de overheid. Maar we willen andere leden ook graag laten weten hoe we omgaan met claims, inclusief wat we mensen vragen wanneer we ze interviewen om na te gaan of ze echt zijn, en geanonimiseerde voorbeelden van onze steunbetuigingen. Deze omvatten onder meer een verslag van onze interacties met de eiser en waarom wij denken dat deze werkelijk niet-religieus is, en uitgebreid bewijs van hoe de situatie is voor niet-religieuzen in het land van herkomst. Hiervoor is de Rapport over vrijheid van denken is veruit de meest waardevolle informatiebron. We voegen ook graag informatie toe over de demografische gegevens van de niet-religieuzen in het land – omdat de mogelijkheid om te zeggen dat de openlijk niet-religieuze bevolking feitelijk niet bestaat een verder bewijs is van vervolging.
Foto door Scott Graham on Unsplash
Als geregistreerde liefdadigheidsinstelling en NGO vertrouwen we op de donaties die we ontvangen van onze leden en supporters om ons te helpen campagne te voeren over humanistische kwesties, te lobbyen voor humanistische waarden bij internationale instellingen (waaronder de Verenigde Naties) en humanisten te beschermen die het risico lopen op vervolging en geweld. Als u onze doelstellingen steunt, overweeg dan om vandaag nog een eenmalige of periodieke gift te geven. Bedankt.